هدف مشاوره پیش از ازدواج کمک به افراد است تا بتوانند بر اساس بررسی یک سری ویژگی های خود و فردی که احتمال ازدواج با او وجود دارد، در مورد پیش بینی میزان سازگاری با او در قالب زندگی زناشوئی بعدی به یک ارزیابی عینی برسند.

این ارزیابی باید مبتنی بر اطلاعاتی باشد که افراد در چارچوب گفتگوهای دو نفره و هدف دار در مورد باورها، ارزش ها، آرزوها، انتظارات، سلیقه ها، سبک زندگی، نگرانی ها، امیدها و سایر مسائلی که ممکن است برایشان مهم باشد، با یکدیگر ردو بدل می کنند.

روان شناسان نشان داده اند که تعبیر و تفسیری که افراد از این اطلاعات می کنند، بیش از خود اطلاعات بر روی تصمیم گیری آنها تاثیر می گذارد.  این تعبیر و تفسیر نیز به شدت تحت تاثیر تجربه های قبلی فرد در محیط خانواده، دوستان، رسانه ها، اجتماع بزرگتری که در آن زندگی می کنند و البته ویژگی های شخصیتی شان قرار دارد.

مشاوره پیش از ازدواج به افراد کمک می کند تا به دور از تحمیلِ شور و اشتیاق، بی تفاوتی و ناآگاهی و یا ترس و اجتناب های ناخودآگاهی که مشخصه بسیاری از موارد انتخاب های غلط ازدواج است، متغیر مهم را بررسی و آزادانه و آگاهانه به انتخاب دست بزنند.

تجربیات گذشته

از جمله مواردی که می توانند تاثیر مشکل ساز بر انتخاب ازدواج باقی بگذارند عبارتند از:

–  مشاهده یا مشارکت در جر و بحث های مستمر و بد سرانجام والدین.

– مورد آزار و اذیت جسمی، عاطفی و یا جنسی مکرر قرارگرفتن در ایام کودکی و نوجوانی.

– در معرض قهر و جدائی و ترک  منزل های مکرر والدین بودن.

– زندگی کردن در محیط روابط عاطفی سرد والدین.

– داشتن والدین معتاد، بزهکار، بدرفتار، تحمیل گر، نادیده انگار، تحقیر کننده.

– بدآموزی در مورد معیارهای زندگی درست زناشوئی مثل: پنهان کاری، دروغ گوئی، توجه افراطی به امکانات مادی، قدرت طلبی، بدبینی، سلطه گری و غیره.

– زندگی در محیط خانوادگی بیش از حد سرویس دهنده یا بیش از حد نادیده انگارانه و طرد کننده که مسئولیت پذیری، مشارکت جوئی و همدلی با دیگری را پرورش نداده باشد.

فرایند مشاوره پیش از ازدواج به افراد کمک می کند تا بتوانند ابتدا با بررسی نحوه تاثیر تجربه های گذشته خود در شکل گیری انتظارها و نگرانی های فعلی شان از ازدواج، تاثیر مخرب آنها را در خود، شناسائی و کنترل کنند و سپس با نگاهی واقع بینانه همین موارد را در طرف مقابل خود نیز بررسی نمایند.

ویژگی های یک مشاوره پیش از ازدواج مطمئن

مشاوران پیش از ازدواج باید دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته مشاوره خانواده ، یا مشاوره توانبخشی و یا روان شناسی بالینی با گرایش خانواده بوده و پروانه فعالیت از سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور را داشته باشند.

این مشاوران برای ارائه خدمات خود از شیوه های تخصصی مصاحبه، استفاده از پرسشنامه ها، مقیاس ها و سایر ابزارهای عینی یا فرافکن برای سنجش و ارزیابی ویژگی های شخصیت، علائق و سلیقه ها، ارزش ها و سلامت روان استفاده می کنند.

به خاطر داشته باشید که یک متخصص مشاوره ازدواج به هیچ وجه تلاش نمی کند تا به جای شما برای شما تصمیم بگیرد. کار او کمک به شماست تا بتوانید خودتان مسئولیت این انتخاب حساس را بر عهده گرفته و خیر خودتان را انتخاب کنید. این کار به چند ساعت ملاقات هفته ای یک بار احتیاج دارد تا هر یک از طرفینِ انتخاب ازدواج، روایت خود از گفتگوهای انجام شده در طی هفته اش با دیگری را با مشاور مطرح و برای برداشتن گام بعدی و گفتگوی بعدی برنامه ریزی کنند. در این جلسات ممکن است نتایج تست های گرفته شده نیز برای داوطلبان ازدواج مطرح شود تا بتوانند در مورد نتایج آن نیز با یکدیگر حرف بزنند.

اصل اساسی در کمک به افراد در فرایند انتخاب همسر محرمانه ماندن کلیه اطلاعاتی است که از هریک از طرفین به دست می آید. مشاوران به لحاظ اخلاق حرفه ای و نیز فنی حق ندارند تا این اطلاعات را در اختیار هیچ مرجع دیگری قرار دهند. در عوض می بایست به طرفین کمک کنند تا خودشان مستقیماً در قالب تعامل های هدفدار، این اطلاعات را با یکدیگر تبادل کنند.

موارد استثنا

تنها مورد استثنا که مشاور ناگزیر از انتقال اطلاعات به طرف مقابل است، به وجود اختلالات شخصیت، اعتیاد به مواد مخدر و محرک و نیز اختلالات روانی شدیدی باز می گردد که طی آن فرد مبتلا به وجود مشکل خود بینش نداشته یا نمی تواند مسئولیت کنترل آن را بپذیرد.

 

دکتر بهمن بهمنی؛ دکترای مشاوره، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی